| 1 yıl | 642

• Cari işlemler açığı Mayıs ayında beklenenden fazla genişleyerek 7,93 milyar dolar olarak gerçekleşti. Bu şekilde cari açık Nisan ayındaki revize edilen 5,422 milyar dolardan ve Mayıs 2022’deki 5,8 milyar dolarlık açık pozisyonundan yükselmiş oldu. 5 aylık dönemde cari hesap açığı 37,696 milyar dolar oldu (Ocak-Mayıs 2022: 26,14 milyar dolar). Böylece on iki aylık cari açık Mayıs 2023'te 57,9 milyar dolardan 60 milyar dolara yükseldi.
• Hizmet gelirleri turizm sezonu itibariyle önemli artış gösterecektir. Vergi artışlarının etkisi ve talepteki daralma ithalat kısmını geriletebilir. Kurdaki yukarı yönlü düzeltmenin devam etmesi ise ihracatı bir miktar destekleyebilir. 5,4 milyar dolarlık Haziran dış ticaret açığı ve 3,5 milyar dolar olmasını beklediğimiz net turizm gelirleri itibariyle Haziran ayında cari açıkta düşüş olabileceğini değerlendiriyoruz. 2023 yılının toplamında ise halen 2022’ye göre daha yüksek bir yıllık cari açık gerçekleşebileceğini düşünüyoruz.
• TÜİK’e göre, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretimi, Nisan'daki -%0,9'a kıyasla Mayıs'ta aylık bazda %1,1 arttı (Dinamik: +%1,2).  Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi Nisan'daki -%1,2'ye kıyasla yıllık bazda %0,2 düştü (beklenti: +%0,8, Dinamik: -%0,2). Arındırılmamış verilere göre ise, sanayi üretiminde, geçen yılın aynı dönemine göre %11,3 oranında artış gerçekleşmiştir. Böylece sanayi üretiminde üç aylık ortalamalardaki yıllık değişim arındırılmamış endekslerdeki değişime göre +%0,6 olmuştur.
• Sanayi üretiminde 2021 yılından beri devam eden yavaşlama eğilimi devam etmektedir. Aylık bazdaki inişli çıkış seyir de de süreklilik arz etmeyen bir duruma işaret etmektedir. Dolayısıyla sanayideki çok iyi olmayan performans 2Ç23’ü içine alan Mayıs verilerinde de görülmektedir. İhracatın büyük kısmı imalat sanayiinden geldiği için, bu alandaki zayıflık üretim tarafında da zayıflık anlamına gelmektedir.
• Mayıs ayında mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranı, geçen yılın aynı ayında %10,8 iken 1,3 puan azalarak %9,5 olarak gerçekleşti. Bir önceki ay ile kıyaslandığında ise arındırılmış işsizlik oranının Nisan ayında revize edilen %10’dan 0,5 puan gerilediği görülmektedir.
• Önümüzdeki dönemde istihdam piyasasını sıkıştıracak bazı unsurla öngörmekteyiz. Sanayi aktivitesinin yavaşlaması birinci sebeptir. Arz maliyetlerinin artıyor olması ve kredi piyasasındaki sıkılaşmanın da finansman maliyetini artırması şirketlerin üretim aktivitelerini geriletecektir. Kredi arzının Haziran’dan itibaren geri çekilmesi ve ticari finansmanın da sıkı para politikası nedeniyle pahalılaşması nedeniyle yatırım amaçlı kredi kullanımı azalacaktır. Bir diğer etken ise artan personel maliyetleridir. Bu nedenle Haziran sonrası dönemde işsizlik oranlarında tekrar artış yaşanacağını ve %10 eşiğinin altında kalıcılık sağlanmasının zor olduğunu düşünüyoruz.
• Resmi gazetede yayınlanan karara göre, lira mevduat oran hedefini tutturamadığı takdirde bankaları Merkez bankasına daha fazla para yatırmaya zorlayan bir düzenleme gevşetildi. Değişiklikle birlikte, bir ticari bankanın mevduatının %57'sinin Türk Lirası cinsinden olmaması halinde, Merkez Bankası ilave 5 puanlık döviz zorunlu karşılık uygulayacak. Önceki eşik %60 idi.
• Yeni düzenlenen %57’lik sınırın da zamanla kademeli şekilde aşağı çekilmesini ve bu tip düzenlemelerin kademeli şekilde, ekonomi ve finansal istikrar zemininde dengeler oluştukça kalkmasını bekleriz.
• Konut satışları, Mayıs ayındaki %7,7'lik düşüşün ardından Haziran'da yıllık %44,4 düştü. Haziran ayında konut satışları 83.636 adet olarak gerçekleşti. 1Y ev satışları yıllık bazda %22,1 düşüşle 565.779 adede geriledi. Haziran ayında %66,8 azalan konut kredisi satışları, aydaki toplam satışların %16,1'ini oluşturdu. Yabancı uyruklular Haziran'da bir önceki yıla göre %69,6 düşüşle 2.625 konut satın aldı. İlk konut satışları geçen yılın aynı ayına göre %42,1 azalarak 25.886 adet oldu.
• Haziran ayı verileri konut piyasasındaki düşüş trendinin devam ettiğini gösteriyor. Haziran ayındaki uzun bayram tatilinin, dolayısıyla en az bir haftalık takvim kaybının da etkisinden bahsedilebilir. Genel eğilimde ise konut piyasasında durağanlaşma ön plana çıkmaktadır. Konut piyasasındaki finansman koşullarındaki sıkılaşmanın da konut satışlarındaki daralma eğilimine katkı sağlaması bekleniyor.
• Merkez bankasının Temmuz ayında piyasa katılımcılarına yönelik yaptığı ankete göre, 12 aylık enflasyon beklentisi önceki aydaki %30,65'ten %33,21'e yükseldi. Yıl sonu enflasyon tahmini %43,82 (önceki %38,55). Önümüzdeki 24 aylık enflasyon tahmini %19,04 (önceki %18,12). Türk Lirası 2023 yılsonu itibarıyla dolar karşısında 28,46'da görülüyor (önceki 26,18). 2023 GSYİH büyümesi tahmini %3,7 (önceki %3,8), 2024 GSYİH büyümesi tahmini %4,3 (önceki %4,5).
• Türkiye'nin İsveç'in NATO üyeliğine verdiği destek ve İsveç'in Türkiye'nin AB üyelik sürecini destekleme taahhüdü, AB-Türkiye Gümrük Birliği'nin modernizasyonu ve vize serbestisi haberleri piyasaları ve risk primini olumlu etkiledi. Türkiye'nin İsveç'in NATO üyeliğine yönelik tutum değişikliğinin ardından ABD'den de bir dizi olumlu haber geldi. ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken, Türkiye'nin F-16 uçaklarını modernize etmesinin ABD ve NATO'nun çıkarına olduğunu belirtti.
• Bayram haftasından önceki 3 haftada yaklaşık 9 milyar dolar artan brüt rezervler, 7 Temmuz haftasında 1,8 milyar dolar artarak 110,4 milyar dolara ulaştı. 7 Temmuz haftasında net rezervler -3,3 milyar dolardan +0,7 milyar dolara yükselirken, TCMB Hazine mevduatı dahil net rezervler 10,5 milyar dolardan 14,6 milyar dolara yükseldi. TCMB'nin yabancı para açık pozisyonu 63,5 milyar dolardan 60,7 milyar dolara geriledi.

 

---