| 12 ay | 741

• Merkez bankası faiz oranı artış hızını yavaşlattı ve bu hareket, enflasyon hala %38,2’de seyrederken yerel varlıkları daha fazla satışa maruz bıraktı. Başkan Hafize Gaye Erkan liderliğindeki Para Politikası Kurulu, gösterge faizi %15'ten %17,5'e çıkardı (beklenti: 18,5, Dinamik: %18). Haziran ayında merkez bankası, 650 baz puanlık bir adımı seçerek iki yıldan uzun bir süredir ilk faiz artırımını gerçekleştirmişti. TCMB son iki toplantısında faiz oranlarını toplam 900 baz puan artırdı. PPK açıklamasına göre, Merkez bankası ayrıca faiz artışlarını desteklemek için nicel ve kredi sıkılaştırma sözü verdi.
• Normal koşullarda; Enflasyon hedeflemesi uygulayan merkez bankalarının faiz kararlarında ilk baktıkları gösterge enflasyondur. Türkiye'deki enflasyon dinamiklerine baktığımızda mevcut durumun ve beklentilerin yukarı yönlü olduğunu analiz etmek zor değil. Ekonomistlerin %40'larda beklediği yıl sonu enflasyonu, Temmuz enflasyonunun ardından %60'a doğru revize edilecek. Enflasyonun bu kadar hızlı yükseleceği bir dönemde Merkez Bankası'nın faiz tarafında daha proaktif adımlar atması gerekecek. Bu nedenle, piyasa beklentileri zaten sınırlı bir faiz artırımı yönündeydi ancak Merkez Bankası'nın bu konuda beklenti yönetimi girişimi açısından daha fazlasını yapması gerektiği açıktır.
• Resmi Gazete'de yayımlanan kararnameye göre Merkez Bankası, döviz korumalı TL hesaplar için %15 zorunlu karşılık oranı getiriyor. Toplam mevduat 2,96 trilyon lira (110,3 milyar dolar) seviyesinde bulunuyor ve yeni tedbirin yaklaşık 450 milyar lira likidite çekmesi bekleniyor.
• Kararname, Merkez bankasının Perşembe günü piyasadaki fazla lira likiditesi nedeniyle nicel ve kredi sıkılaştırma önlemleri alacağını açıklamasının ardından geldi. ZK artışı bu niceliksel sıkılaşma kapsamındaki ilave tedbirlerden birisidir. TL cinsi ZK oranlarındaki bu artış TL likiditesini de etkileyecek. Ağırlıklı ortalama ZK oranı TL için karardan önce %6,4 olduğundan ve %22,3 olan döviz cinsi ZK oranına göre daha düşük olduğundan ZK’ların ileride daha da artırılması mümkün olabilir.
• Türkiye ile BAE arasında enerji, ulaşım, altyapı, lojistik, e-ticaret, finans, sağlık, gıda, turizm, gayrimenkul, inşaat, savunma sanayi, yapay zeka ve ileri teknolojiler gibi alanlarda toplam büyüklüğü 50,7 milyar ABD doları olan ve bunun 8,5 milyar ABD doları deprem kurtarma amaçlı sukuk kredisi olan 13 sözleşme imzalandığı açıklandı. Ayrıca, Türkiye ile Suudi Arabistan arasında yatırım, savunma sanayi, enerji, savunma ve haberleşme alanlarında anlaşmalar imzalandı.
• Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın Haziran ayı merkezi yönetim bütçe dengesini gösteren tabloya göre, bütçe Haziran 2022'deki 31,1 milyar TL açığa kıyasla Haziran 2023’te 219,6 milyar TL açık verdi. Faiz dışı bütçe açığı geçen yılın aynı dönemindeki 18,3 milyar TL’den önemli ölçüde artarak 182,3 milyar TL oldu ve hükümetin mali durumunda önemli ölçüde bozulmaya işaret etti.
• Haziran 2023'teki merkezi yönetim bütçesi, gelir artışının giderlerdeki artışı karşılayamaması ve bütçe açığının ve faiz dışı açığın kayda değer bir şekilde genişlemesine yol açmasıyla önemli zorluklarla karşı karşıya kaldı. Vergi toplama eğilimleri ve ekonomik faaliyetler gibi çeşitli faktörler, bütçenin gelecekteki performansının şekillenmesinde hayati bir rol oynayacaktır. İç talepteki yavaşlamanın boyutunun toplam vergi tahsilat performansı açısından önemli olacaktır. Ayrıca, deprem sonrası yeniden yapılanma faaliyetleri nedeniyle harcamalardaki güçlü artışlar devam edebilir.
• Merkez Bankası, bankaların ihracatçılara günlük reeskont kredisi limitlerini beş kat artırarak 1,5 milyar liraya (56 milyon $) yükseltti. Merkez Bankası, daha önce reeskont kredisi kullanan ihracatçılara uygulanan %30 ek döviz satışı koşulunu da kaldırdı.
• Kısa vadeli dış borç stoku Mayıs ayında bir önceki aya göre 3,2 milyar dolar artarak 165,6 milyar dolar oldu. Dış finansman ihtiyacının en önemli bileşeni olan vadeye kalan süreye göre, kısa vadeli borç stoku Nisan'daki 202,9 milyar dolardan Mayıs'ta 207,3 milyar dolara yükseldi.
• İç hat tek yön uçuşlarda uygulanan 'tavan fiyat' 1.150 TL'den 1.650 TL'ye çıktı.
• Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Özhaseki, yıkılan evin arazisinde bir sorun olmaması durumunda yerinde dönüşümü için devlet olarak destek vereceklerini söyledi. 100 m2 ev için 0,5 milyon TL hibe ve 0,5 milyon TL kredi verilecek.
• Mevsimsellikten arındırılmış tüketici güveni Haziran'daki 85,1'den Temmuz'da 80,1'e geriledi.
• Seçimin ardından TCMB'nin döviz kuruna müdahale amacıyla rezerv satmayacağını açıklamasının ardından 14 Temmuz haftası itibarıyla rezerv birikimi devam etti. 14 Temmuz haftasında brüt rezervler 2,6 milyar dolar artarak 113,1 milyar dolara yükseldi. 14 Temmuz haftasında net rezervler 0,7 milyar $'dan 4,1 milyar $'a yükselirken, TCMB Hazine mevduatı dahil net rezervler 14,6 milyar $'dan 14,7 milyar $'a yükseldi. TCMB'nin yabancı para açık pozisyonu 60,6 milyar dolardan 57,5 milyar dolara geriledi. 14 Temmuz haftasında yerleşiklerin döviz mevduatı 2,5 milyar dolar artarak 171,1 milyar dolara yükseldi.

 

---