TCMB'den Ek Sıkılaştırma Adımı

Makro Analiz - TCMB'den Ek Sıkılaştırma Adımı
24.02.2021 17:37:40

TCMB, TL munzam karşılıkların tüm dilimlerinde 200 baz puanlık artışa gitti. Buna göre vadesiz mevduatlar üzerinden alınan munzam %6.0’dan 8,0’e yükselirken 1 yıldan uzun vadeli mevduatlar üzerinden alınan munzam %1,0’den %3,0’e çıkartıldı. TCMB’nin attığı bu adımı ek bir sıkılaştırma adımı olarak görmemiz gerekir.  Yılsonunda %17.0 seviyesindeki ortalama mevduat faizleri son haftalarda gerileyerek 12 Şubat itibariyle %16,22 seviyesine gelmişti. Mevduat faizlerindeki bu düşüş parasal aktarım mekanizmasının işleyişini sorgulamamıza neden oluyordu. TCMB piyasadaki likiditeyi azaltarak bankaları daha yüksek fonlama maliyetlerine yönlendirmiş oldu. Bu adım sonrasında mevduat faizlerinin hafif yükseldiğine şahit olabiliriz. Önümüzdeki ay mevduat üzerinde stopaj avantajının kalkması vadesi dolan TL mevduatların çözülmesine neden olabilirdi. Faizlerdeki artış bu çözülmenin de miktarını azaltarak TCMB’nin ters dolarizasyon hedefine katkı sağlayacaktır

.

TCMB ayrıca zorunlu rezerv opsiyon mekanizması çerçevesinde TL zorunlu karşılıkların döviz cinsi tutulabilecek miktarını %30’dan %20’ye, altın olarak tutulabilecek miktarını %20’den %15’e indirdi. Bu sayede mekanizmanın kullanımının aynı kalması halinde TL munzamların 25 milyar TL artması, döviz ve altın munzam miktarının 0,5 milyar dolar azalması bekleniyor. TCMB’nin bu adımının zorunlu karşılık kararını güçlendirmek üzere atıldığını düşünüyoruz. Zira, bankaların daha fazla TL zorunlu karşılık tutma zorunluluğu onları TL yerine daha fazla döviz ve altın tutmaya itebilir. TCMB bu kararla bu etkiyi sınırlamış oldu. 
 
TL yerine daha fazla döviz ve altın tutmanın önüne geçmek için atılan bir diğer adım da munzamlara ödenen faiz aracılığıyla gerçekleşti. TCMB zorunlu karşılıklara ödenen faizi %12,0’den %13,5’e yükselttiğini açıkladı. Böylece bankaların topladıkları mevduatlara karşılık koymaları gereken 2 puanlık ilave karşılığı yaratmanın maliyeti %0,1 olacakken kararla %0,07’ye çekildi. Bankalar bu ek maliyeti karşılamak için mevduat faizlerini arttırarak bir mevduat toplama çabası içinde olabilirler, kredi maliyetlerini arttırabilirler ya da her ikisini birlikte gerçekleştirebilirler. Dolayısıyla önümüzdeki dönemde TCMB’nin bu hamlesi dolayısıyla mevduat ve kredi faizlerinin hafif de olsa yukarı çıktığını görebiliriz. Bu sıkılaştırma adımının piyasada pozitif yönde bir karşılığının oluştuğunu söylemeyiz. Son birkaç gündür daha çok yurtdışı faizlerdeki oynaklıkla yukarı hareket içinde olan USDTRY gün içinde en düşük 7,07’lerden 7,16’nın üzerine kadar çıktı. Bu dalgalanmanın devamı TCMB’den yeni aksiyonların alınmasını, uzun sürmesi ise TCMB’den enflasyonun seyrine bağlı olarak ölçülü bir faiz artışı beraberinde getirebilir.